Wijnadditievengids: de 9 meest voorkomende chemicaliën en additieven in uw wijn

Hierboven afgebeeld is een natuurwijn zonder chemische toevoegingen.

 

Wijnadditieven—je hebt er misschien over gehoord, maar wat zijn het precies? Wijn maken is een ingewikkeld proces met veel stappen en beslissingen die genomen moeten worden, waaronder het gebruik van additieven.

Bijna alle commercieel geproduceerde wijnen bevatten additieven. In de VS zijn meer dan 60 additieven toegestaan in wijn, en wijnmakers zijn wettelijk niet verplicht om te vermelden of ze die hebben gebruikt. Maar net zoals bij voedsel, is het belangrijk om te weten wat er in je wijn zit.

Wijnetiketten kunnen op zichzelf al verwarrend zijn. Europese wijnen vermelden bijvoorbeeld niet de druif op het etiket, maar benoemen de wijn naar de regio. Elke regio heeft wetten die bepalen welke druiven er mogen worden geteeld, het alcoholpercentage, de opbrengst en hoe de wijn gemaakt mag worden.

Hoewel veel Amerikaanse wijnen de druif wel vermelden, hoeven ze de meeste additieven die ze tijdens het wijnmaken gebruiken niet bekend te maken.

Deze gids is bedoeld om uit te leggen wat wijnadditieven zijn, waarom ze worden gebruikt, wie ze gebruikt, en we beantwoorden de belangrijkste vraag: maakt het eigenlijk uit?

Wie gebruikt wijnadditieven, en waarom?

Commerciële wijnmakers en kleinere producenten hebben vaak verschillende doelen.

Commerciële wijnmakers staan onder druk om elk jaar een consistent product te leveren. Maar dat is niet erg realistisch bij wijnmaken, omdat er zoveel ongecontroleerde factoren invloed hebben op het eindproduct.

Veranderingen in het weer bepalen elk jaar hoe de druif rijpt, en dit beïnvloedt de smaak van de wijn. Daarom staat het jaartal (de oogst) altijd op het etiket vermeld.

Kleine producenten omarmen de subtiele nuances die van jaar tot jaar verschillen, maar commerciële wijnen moeten een uniform product opleveren dat hun doelgroep aanspreekt. Winst is het hoofddoel van commerciële producenten, terwijl duurzaamheid, vakmanschap en complexiteit belangrijker zijn voor kleine en natuurlijke wijnmakers.

Om elk jaar een uniforme wijn te maken, gebruiken commerciële wijnmakers vaak additieven om verschillen tussen partijen te verdoezelen. Zelfs als het fruit van mindere kwaliteit is, zorgen additieven ervoor dat de wijn er beter uitziet dan hij eigenlijk is.

Dus, wat zijn die additieven precies?

De overheid reguleert wat je wel en niet in wijn mag stoppen, maar zelfs sommige goedgekeurde additieven zijn niet per se goed voor je. Veel mensen weten bijvoorbeeld niet dat dierlijke producten—soms vermeld als allergenen—worden gebruikt om wijn te filteren.

Hier zijn enkele veelvoorkomende additieven die je in je wijn kunt tegenkomen.

Sulfieten

Zwaveldioxide wordt voor en na de fermentatie aan wijn toegevoegd, en de hoeveelheid wordt bepaald door de wijnmaker. Het werkt als conserveermiddel, voorkomt bacteriegroei en bederf.

Veel mensen denken dat sulfieten in wijn hoofdpijn en kater veroorzaken, maar dat is niet zo simpel. Sulfieten kunnen bijdragen aan hoofdpijn, maar ook alcohol, suiker en andere additieven kunnen een rol spelen.

Sommige wijnmakers voegen meer zwaveldioxide toe dan anderen. Zonder sulfiet moeten importeurs meer uitgeven aan transport en opslag in temperatuurgecontroleerde containers. Amerikaanse wijnmakers mogen tot 350 ppm sulfiet gebruiken, terwijl natuurlijke wijnmakers het vaak beperken tot 35 ppm of minder.

Mega Purple

Mega Purple is een sterk gepigmenteerd druivensapconcentraat dat afkomstig is van 's werelds op één na grootste wijnproducent in Californië. Het wordt verrassend vaak gebruikt om wijn donkerder te kleuren. Door het restsuikergehalte voegt het ook een beetje body toe.

Veel wijnhuizen gebruiken Mega Purple omdat consumenten houden van volle, fruitige rode wijnen. Als de kleur te licht is, zorgt Mega Purple ervoor dat de wijn er aantrekkelijker uitziet.

Maar Mega Purple onderdrukt ook subtiele smaken van de druif. Het maskeert pyrazines, natuurlijke stoffen in druiven die smaken geven als paprika, asperge en gras. Conventionele wijnmakers willen deze aroma’s verdoezelen om een fruitige wijn te maken.

Kleine producenten omarmen deze aroma’s juist, omdat ze complexiteit toevoegen aan de wijn.

Velcorin

Velcorin—ook wel dimethyldicarbonate (DMDC)—is dodelijk in hoge doses, hoewel de FDA het in 1988 in kleine hoeveelheden veilig verklaarde. Het is ook goedgekeurd in Europa, Australië en Nieuw-Zeeland. Naast wijn wordt het ook gebruikt om frisdranken, vruchtensappen, sportdranken en cannabisdrankjes te steriliseren.

Velcorin is een kleurloze vloeistof met een sterke geur, werkt als synthetisch conserveermiddel en doodt gist en bacteriën in wijn. In ruwe vorm is het zeer gevaarlijk—werknemers moeten beschermende pakken dragen en strikte regels volgen bij het gebruik ervan.

Als de stof via longen, huid of ogen wordt opgenomen, kan dit leiden tot instorting of zelfs de dood. Na 24 uur verandert de chemie, en is de wijn niet langer giftig.

Het wordt vaak gebruikt om een natuurlijke gist genaamd Brettanomyces te doden. Sommige wijnmakers laten “brett” bewust in de wijn zitten, wat aardse, funky aroma’s geeft. Anderen beschouwen het als een fout.

Niet iedereen houdt van de smaak van wijnen met brett, dus wijnmakers die een breed publiek willen aanspreken gebruiken Velcorin.

Dierlijke producten

Sommige wijnmakers gebruiken dierlijke producten om hun wijn te klaren, en hoeven dit niet op het etiket te zetten. Toch worden deze stoffen soms als allergenen vermeld.

Nu consumenten zich bewuster worden van dierlijke producten in wijn, stappen steeds meer wijnmakers over op veganistische klaringsmiddelen.

Klaren gebeurt vóór het filteren van de wijn. Een klaringsmiddel wordt aan de wijn toegevoegd en bindt zich aan de deeltjes die eruit gefilterd moeten worden. Door het gewicht zinken deze naar de bodem en kan de wijn worden afgeheveld of gefilterd.

Een bekend niet-veganistisch klaringsmiddel is isinglass: een gelatineachtig product gemaakt van de zwemblaas van vissen. Het wordt ook gebruikt voor het filteren van bier.

Eiwitten uit eiwitten zijn een ander veelvoorkomend klaringsmiddel. Ze bevatten albumine, een eiwit dat zich bindt aan vaste stoffen en deze uit de wijn verwijdert.

Commerciële gist

Gist speelt een belangrijke rol in wijn. Het zet de suiker in druiven om in alcohol. Gist groeit van nature op druivenschillen en vermenigvuldigt zich ook in de wijnkelder. Natuurlijke gist is overal aanwezig—in de lucht, op muren, overal in wijnhuizen.

Maar natuurlijke gisten kunnen langzaam fermenteren; ze volgen hun eigen ritme. Wijnmakers moeten geduld hebben als ze een volledig natuurlijke wijn willen maken. Commerciële wijnmakers houden daar niet van. Om het proces te versnellen, gebruiken ze in het laboratorium gekweekte gist.

Commerciële gist geeft wijnmakers meer controle over de fermentatie en kan andere smaken geven dan natuurlijke gist. Dit gaat echter ten koste van de levendigheid van de wijn en overschaduwt het terroir.

Tannines

Tannines komen van nature voor in wijn. Ze zitten in de druivenschil, pitten en steeltjes. Ze werken als natuurlijk conserveermiddel en zorgen ervoor dat wijn tientallen jaren kan rijpen. Tannines geven ook een droge, wrange sensatie in de mond. Hout van vaten voegt ook tannines toe, net als houtschilfers.

Maar het toevoegen van tannines in poeder- of vloeibare vorm kan de wijn bruin maken en de smaak aantasten.

Suiker

Het toevoegen van suiker aan wijn heet chaptalisatie. Dit gebeurt wanneer het klimaat te koel is en de druiven niet genoeg suiker ontwikkelen.

In sommige regio’s is het toevoegen van suiker verboden, in andere toegestaan. Bij chaptalisatie wordt de suiker door gist omgezet in alcohol en blijft er geen suiker achter in de wijn.

Sommige wijnmakers voegen suiker toe om de wijn zoeter te maken, dit heet "verrijking." Hoge suikerwaarden kunnen echter hoofdpijn en een kater veroorzaken.

Er zijn ook minder controversiële additieven.

Er zijn veel additieven die, hoewel ze vaak voorkomen, zelden problemen veroorzaken. Hier zijn enkele van de meest voorkomende (en minst controversiële) additieven die je kunt tegenkomen in wijn.

Wijnsteenzuur en aminozuren

Zuurtegraad, net als tannines, helpt bij het conserveren van wijn, verlengt de houdbaarheid en geeft structuur. Het balanceert ook de zoetheid en het alcoholgehalte, wat zorgt voor een evenwichtig smaakprofiel.

Zuurtegraad ontwikkelt zich in de druiven tijdens het rijpen in de zomer. Als het oogstjaar te heet is, verliezen de druiven hun zuurgraad. Is het jaar te koud, dan zijn ze juist te zuur en missen ze de benodigde suikers.

Wijnsteenzuur wordt vaak toegevoegd aan wijn met te weinig zuurgraad, voor een betere houdbaarheid. Als het afkomstig is van organisch druivensediment, is het een natuurlijk additief.

Aminozuren worden gebruikt als gistvoeding om de fermentatie te voltooien. Ze worden vaker gebruikt door conventionele wijnmakers om fermentatie te versnellen, maar ook minimale interventie wijnmakers kunnen aminozuren gebruiken om een vastgelopen fermentatie op gang te helpen.

Bentonietklei

Bentonietklei is een veganistisch alternatief voor melk- of dierlijke klaringsmiddelen. Deze methode wordt steeds populairder omdat consumenten meer interesse tonen in schadelijke wijnadditieven.

Bentoniet is een fijn poeder dat ontstaat uit verouderde vulkanische as. Wanneer het aan wijn wordt toegevoegd, absorbeert het troebele deeltjes en ongewenste eiwitten. Het hecht zich aan de vaste stoffen, zinkt naar de bodem en laat de wijn helder en dierproductvrij achter.

Zijn wijnadditieven slecht voor je?

Het antwoord hierop is ja en nee. Veel additieven zijn schadelijk, terwijl anderen weinig invloed hebben. Iedereen reageert anders op verschillende voedingsstoffen, chemicaliën en ingrediënten. Het is dus aan jou om te bepalen wat het beste is voor je gezondheid.

Wil je additieven vermijden? Zoek dan naar natuurwijnen. Natuurwijnen worden gemaakt door kleine producenten die vaak hun hele productieproces transparant maken. Ze worden gemaakt van biologisch of biodynamisch geteelde druiven—en verder niets.

Hoe beter de zorg in de wijngaard, hoe beter de kwaliteit van de wijn. Goed fruit heeft minder additieven nodig dan slecht geteeld fruit. Kleine producenten weten dit en besteden veel aandacht aan gezonde wijngaarden met voedingsrijke bodems.

Kun je het verschil proeven? Wij denken van wel, maar dat oordeel is aan jou. Probeer onze natuurwijnen hier.