Wat zijn wijnbeoordelingen en moet je er aandacht aan besteden?

Loop door het wijnpad van een grote winkelketen en je ziet misschien nummers op bepaalde wijnflessen. 91 punten, 100 punten—wat betekent dat? Deze cijfers zijn scores uit wijnbeoordelingssystemen en kunnen het succes van een wijnproducent maken of breken. Maar een nieuwe generatie wijnmakers en liefhebbers hecht minder waarde aan puntensystemen en kijkt naar andere factoren om te bepalen of ze een fles wijn moeten kopen.  

Hoe werken wijnbeoordelingen precies? Waarom bestaan ze? Wie beoordeelt ze? En zijn ze nog steeds relevant of wegen hun tekortkomingen zwaarder dan de voordelen? Deze gids is bedoeld om deze vragen te beantwoorden en je alles te geven wat je moet weten om te beslissen of je aandacht moet besteden aan scores of gewoon je eigen smaakpapillen moet volgen.

Wat zijn wijnbeoordelingen?

In de jaren 80 was Robert Parker de meest gerespecteerde wijncriticus. Zijn mening had veel invloed, en hij besloot een beoordelingssysteem op basis van 100 punten te maken zodat zijn publiek zijn aanbevelingen makkelijk kon volgen.

Tot dan toe was er geen gestandaardiseerd systeem om de kwaliteit van wijn te beoordelen. Deze stap en Parkers vermogen om zijn publiek verliefd te maken op minder bekende wijnregio’s brachten veel goeds. Als hij een hoge score gaf aan een wijnproducent uit een bepaald gebied, profiteerden ook de omliggende producenten van de aandacht.

Het hielp ook gewone wijndrinkers om wijnen te vinden die ze anders nooit zouden proberen. Wijn is moeilijk te begrijpen, en tenzij je het onderwerp bestudeert, helpen de etiketten vaak niet om dingen duidelijker te maken. Soms vormen ze eerder een taalbarrière. Maar een puntensysteem was simpel—mensen konden het begrijpen. Dus een tijd lang hielpen wijnbeoordelingen de industrie te groeien en het grote publiek te bereiken.

Het 100-puntensysteem werd al snel de industriestandaard. Maar bijna een halve eeuw later zijn nieuwe generaties terughoudender om waarde te hechten aan scores. Laten we eens kijken wat deze verschuiving veroorzaakte.

Hoe worden wijnen beoordeeld?

Het systeem van Robert Parker beoordeelde wijnen op productiekwaliteit en hoe goed de wijn eigenschappen vertoonde die klassiek zijn voor de regio waarin hij is gemaakt. Hoewel het een schaal van 100 punten is, worden wijnen beoordeeld van 50 tot 100. We weten niet precies waarom hij voor 50 tot 100 koos in plaats van 1 tot 50 of 1 tot 100. Misschien heeft 50 tot 100 gewoon een bepaalde aantrekkingskracht.

Hoe dan ook, zo werkt het 100-puntensysteem voor wijnbeoordeling:

• 50-59: deze wijnen worden als gebrekkig beschouwd en zijn niet geschikt om te drinken.
• 60-69: deze wijnen zijn ondermaats en hebben duidelijke gebreken, maar zijn niet ondrinkbaar.
• 70-79: deze wijnen zijn gemiddeld, zonder iets opvallends of ernstig fout.
• 80-89: deze wijnen zijn bovengemiddeld en zonder gebreken.
• 90-95: dit zijn uitstekende, complexe wijnen.
• 96-100: deze wijnen zijn uitzonderlijk, complex en perfecte voorbeelden van hoe ze ‘horen’ te smaken volgens klassieke standaarden.

Uiteindelijk verschenen er andere beoordelingssystemen, en vandaag zijn er veel. Wine Enthusiast, Wine & Spirits Magazine en Decanter hebben allemaal 100-puntensystemen. Maar Wine Enthusiast vermeldt geen wijn die onder de 80 scoort. En Vivino gebruikt een systeem met 5 sterren.

Wijnen worden beoordeeld door één persoon of een team van critici. Sommige critici proeven blind, andere bij de wijnmaker. Er bestaat consensus dat proeven op locatie de criticus kan beïnvloeden door de sfeer en het gebrek aan controle, dus sommigen vinden alleen blinde beoordelingen betrouwbaar.

De nadelen van wijnbeoordelingen

Het grootste nadeel is dat de beoordeling gebaseerd is op de mening van één persoon. En zoals bij alle kunst is smaak subjectief. Iedereen heeft andere voorkeuren, en zelfs dezelfde wijn kan anders worden geïnterpreteerd, omdat onze hersenen verschillend zijn.

Bijvoorbeeld, ongeveer een vijfde van de bevolking kan de verbinding die verantwoordelijk is voor het peperige aroma in Syrah niet waarnemen.

Robert Parker gaf de voorkeur aan volle, alcoholrijke rode wijnen uit Bordeaux en Napa Valley. Zijn invloed op de smaak van consumenten was zo groot dat wijnmakers na twintig jaar wijnen begonnen te produceren die afgestemd waren op zijn smaak.

Ze wisten dat een hoge score hun winst zou verhogen. En ze hadden gelijk.

Helaas was dit slecht voor creativiteit en innovatie. Er was weinig ruimte voor lichtrode wijnen met complexe smaken, en regio’s die afweken van Parkers voorkeur kregen minder aandacht omdat het grote publiek verslingerd raakte aan krachtige rode wijnen.

Er zijn meer wijnen in de wereld dan één criticus kan proeven. Sommige van de meest interessante wijnen komen van kleine producenten in minder bekende regio’s. Veel wijnmakers sturen hun wijn niet op voor beoordeling, omdat ze weten dat hun unieke stijl waarschijnlijk niet hoog scoort.

Dat geldt vooral voor natuurlijke wijnen.

Waarom natuurlijke wijnmakers zich weinig aantrekken van wijnbeoordelingen

Het grootste probleem van beoordelingen is dat er veel visies bestaan over wat een wijnfout is, vooral bij natuurwijnen. Je kunt geldige argumenten vinden voor meerdere standpunten, wat benadrukt dat wijn in de eerste plaats een zintuiglijke ervaring is—kwaliteit is deels interpretatie.

Een goed voorbeeld is methoxypyrazines. Deze verbinding zit ook in groene paprika en asperges, en komt voor in Sauvignon Blanc en Cabernet Sauvignon. Hoe rijper de druif bij de oogst, hoe lager de concentratie.

Een overweldigende groene toon wordt vaak als fout beschouwd, maar een lichte aanwezigheid is acceptabel. Hoeveel is te veel? Dat hangt af van de drinker.

Een ander voorbeeld is Brettanomyces, een gist die veel voorkomt in wijnkelders. In kleine hoeveelheden geeft Brett kruidige, leerachtige of aardse tonen. In grotere hoeveelheden kan het ruiken naar stal, zweet of pleisters.

De meningen over Brett verschillen. Sommigen vinden elke aanwezigheid een fout. Anderen vinden dat het complexiteit toevoegt.

Natuurwijnen vertoonden vroeger meer ‘klassieke fouten’, zoals Brett, omdat het overleeft in ongefilterde wijnen. Toch heeft Brett inmiddels vele harten veroverd en zelfs bijgedragen aan de opkomst van zure bieren.

Omdat het conventioneel als fout wordt gezien, sturen natuurwijnmakers hun wijn vaak niet op voor beoordeling. Is hun wijn dan slecht? Zeker niet. Ze voldoen misschien gewoon niet aan traditionele normen.

Anderzijds zijn er tegenwoordig natuurwijnen die zelfs volgens conventionele normen foutloos zijn, maar de wijnmakers hebben meestal weinig interesse in het behagen van traditionele instellingen.

Moet je aandacht besteden aan wijnbeoordelingen?

Ieders smaak is anders. En je kunt vooroordelen bij critici en schrijvers niet helemaal uitsluiten. Ook al maken beoordelingen wijn eenvoudiger, de waarheid is: wijn is niet eenvoudig.

Misschien vind je iemand, lokaal of internationaal, wiens aanbevelingen altijd bij jou passen. Volg hun advies als dat je helpt. Zorg er wel voor dat die persoon een vergelijkbare smaak heeft.

Maar er is geen ultieme autoriteit op het gebied van wijn, dus laat je niet afschrikken door een lage score of het ontbreken van een score. Zo mis je echt pareltjes. Zoek liever een schrijver of lokale winkelier met smaak (volgens jou) en probeer hun suggesties.

Uiteindelijk geldt: drink wat jij lekker vindt, niet wat iemand zegt dat je lekker zou moeten vinden.

Bekijk onze natuurwijnwinkel om een aantal van onze persoonlijke favorieten te ontdekken. Onze wijnen bevatten minimale sulfieten en zijn biologisch gecertificeerd.