Kun je allergisch zijn voor wijn?

Als je je ooit niet zo lekker hebt gevoeld na een glas wijn, vraag je je misschien af of je een allergische reactie hebt. Het kan lastig zijn om te bepalen of je reageert op wijn, alcohol of gewoon niet genoeg water hebt gedronken die dag. Veel vervelende symptomen van een kater zijn het gevolg van uitdroging of het niet eten van een goede maaltijd bij je wijn. Dus allereerst: zorg ervoor dat je voldoende water drinkt en eet voordat je de kurkentrekker erbij pakt.

Maar als je alles goed doet en je je toch slecht voelt na een glas of twee, hoor je misschien bij het kleine percentage mensen dat allergisch is voor wijn. Maar geen zorgen, er is nog steeds hoop. Wijn zelf is geen allergie, maar er zijn een aantal chemische stoffen of ingrediënten die bij sommige mensen een allergische reactie veroorzaken. Als je kunt achterhalen wat het is, kun je het wellicht vermijden door een bepaald type wijn te laten staan.

Veelvoorkomende allergenen in wijn

Laten we eens kijken naar de verschillende allergenen in wijn en hoe je ermee om kunt gaan. 

Sulfieten

Sulfieten zijn de bekendste allergenen in wijn. Sulfietallergieën zijn zeldzaam, maar komen toch bij minder dan 1% van de bevolking voor. Sulfietallergieën worden meestal vastgesteld voordat je oud genoeg bent om wijn te drinken, omdat sulfieten in veel voedingsmiddelen voorkomen; ze werken als conserveermiddel. 

Een glas wijn bevat tot 350 ppm sulfieten. Een doos rozijnen bevat daarentegen 500-2000 ppm. Andere gedroogde vruchten zoals abrikozen, maar ook vleeswaren, ingeblikt fruit en groenten bevatten ook hoge niveaus sulfieten. Als je hier geen last van hebt, kun je sulfieten waarschijnlijk uitsluiten. 

Als je allergisch of zelfs gevoelig bent voor sulfieten, kun je wijn vinden met geen of weinig toegevoegde sulfieten. In de VS moet elke fles wijn met meer dan 10 ppm sulfieten het label “bevat sulfieten” dragen. Zoek dus naar wijn zonder dit label als je gevoelig bent. Als je allergisch bent voor sulfieten en zelfs deze wijnen geven een reactie, zijn er twee dingen om te onthouden. 

Ten eerste: sulfieten komen van nature op druiven voor. Dus geen enkele wijn is echt sulfietvrij, maar je kunt wel wijn vinden met 0 tot een minimum aan toegevoegde sulfieten. Zoek naar natuurlijke wijnen en gecertificeerd biologische wijnen uit de VS. Biologische wijn mag geen toegevoegde sulfieten bevatten. Sommige natuurlijke wijnmakers vermelden ook hoeveel delen SO2 ze hebben toegevoegd. 

Komt de wijn uit de EU, dan gelden er andere regels en kunnen er wel sulfieten zijn toegevoegd. Toch zijn er veel natuurlijke wijnmakers in de EU die geen SO2 aan hun wijn toevoegen, en je lokale wijnwinkelier weet vaak welke dat zijn. 

Histamines

Er wordt interessant onderzoek gedaan naar histamines in wijn. Sommige studies suggereren dat histamine, een bijproduct van fermentatie en rijping, eerder de oorzaak is van wijnhoofdpijn. 

Histamines zijn biogene aminen en komen vaker voor in wijnen waaraan geen SO2 is toegevoegd. Histamineniveaus zijn het laagst in wijnen waarbij SO2 voor de fermentatie is toegevoegd. Veel mensen die gevoelig zijn voor biogene aminen in wijn, hebben minder last van hoofdpijn of verstopte neus als ze een antihistaminicum nemen.

Als je een histamine-intolerantie hebt, bedenk dan dat het gehalte lager is in witte wijn dan in rode wijn. Het is ook het laagst in fruitige variëteiten zoals Riesling en Sauvignon Blanc. 

Ben je allergisch voor histamines, dan reageer je waarschijnlijk ook op gerijpte kaas en vis. Deze bevatten 10x zoveel histamines als wijn. 

Vis en dierlijke producten

Sommige wijnmakers gebruiken visblaas, melk of eiwit om de wijn te klaren voor botteling. Deze fungeren als klaringsmiddelen: ze binden zich aan vaste deeltjes in de wijn, waarna ze worden gefilterd. Zo ontstaat een heldere wijn zonder zwevende deeltjes. 

Deze producten zijn echter niet noodzakelijk voor de filtratie. Natuurlijke en biologische wijnmakers gebruiken vaak veganistische alternatieven zoals bentonietklei. Anderen slaan klaring en filtratie volledig over, wat resulteert in een troebele wijn die prima drinkbaar is. 

Als je allergisch bent voor vis, melk of eieren, kies dan voor natuurlijke wijn. Natuurlijke wijnmakers vermelden vaak op hun website of de wijn geklaard of gefilterd is en waarmee. 

Druiven

Druivenallergieën zijn zeer zeldzaam, maar ze komen voor. Dit is eenvoudig te testen: als je zonder problemen druiven kunt eten, zit je goed. Maar als je toch allergisch bent, moet je op zoek naar een ander alcoholisch drankje. 

De boosdoener is LTP (Lipid Transfer Proteins), te vinden in druivenschillen. Heb je een intolerantie en geen allergie, dan kan witte wijn – zonder schillen – een betere optie zijn. 

Interessant is dat LTP-reacties kunnen verergeren door stress, eten bij wijn, sporten of het gebruik van aspirine of ibuprofen binnen een paar uur voor het drinken. 

Signalen dat je allergisch bent voor wijn

Wijnallergieën zijn zelden gevaarlijk. Meestal zijn ze mild en moeilijk te onderscheiden van andere symptomen. De ernst van een sulfietreactie, vooral bij astmapatiënten, is de reden dat het vermelden ervan wettelijk verplicht is. Hopelijk worden in de toekomst ook histamines en dierlijke producten op labels vermeld. 

Hieronder staan de meest voorkomende milde symptomen die kunnen wijzen op een wijnintolerantie, maar niet per se op een allergie.

• Rode huid
• Jeuk
• Verstopte neus
• Netelroos
• Buikpijn
• Versnelde hartslag
• Hoofdpijn

Ernstigere symptomen die op een wijnallergie kunnen wijzen. Stop met drinken en raadpleeg onmiddellijk een arts.

• Diarree
• Kortademigheid
• Drukkend gevoel op de borst
• Heesheid
• Braken
• Zwelling van lippen, mond of keel
• Flauwvallen of instorten

Een Duitse studie wees uit dat vrouwen vaker intolerant zijn voor wijn dan mannen. Meer onderzoek is nodig, maar het suggereert dat vrouwen gevoeliger kunnen zijn voor iets in wijn. 

Bevat wijn gluten?

Goed nieuws: de gist waarmee wijn wordt gemaakt is glutenvrij. Opluchting! Maar voor mensen met coeliakie of ernstige glutenintolerantie kan wijn toch sporen van gluten bevatten. 

Wijn is van nature glutenvrij, maar conventionele wijnen bevatten vaak toevoegingen met gluten. Commerciële producenten voegen smaken en kleuren toe, soms zelfs Mega Purple. Ook wordt gluten soms gebruikt als klaringsmiddel, al raakt dit uit de mode door de vraag naar glutenvrije producten. Vermijd conventionele wijn om dit te voorkomen. 

Simpel: koop niet bij grote ketens, maar bij lokale wijnwinkels. Praat met de eigenaars over hun aanbod. Zij hebben vaak gedetailleerde kennis en kunnen je helpen bij het vinden van natuurlijke of biologische wijnen. 

Wat te doen bij een reactie op wijn

Ervaar je een ernstige reactie? Stop direct met drinken en zoek medische hulp. De ernstigste wijnallergieën kunnen anafylaxie veroorzaken – levensbedreigend. 

Heb je alleen milde, vervelende symptomen en wil je af en toe nog kunnen proosten, probeer dan eens een andere aanpak. 

Rode wijn veroorzaakt het vaakst een reactie omdat die met druivenschillen wordt gefermenteerd. Witte wijn – zonder schillen – of mousserende wijn kan beter vallen. 

Koop niet alleen bij supermarkten. Probeer biologische wijn, wijn van biologische druiven, en natuurlijke wijn. Drink je alleen Amerikaanse wijn? Probeer eens Europese wijn, of andersom. 

Krijg je nog steeds een reactie? Stop dan met wijn en probeer een ander soort alcohol. Let op: bier bevat gluten! Als je geen klachten krijgt bij een ander drankje, ben je waarschijnlijk allergisch voor wijn. Houden klachten aan, dan ben je misschien allergisch voor alcohol in het algemeen.

Sommige symptomen van een alcoholallergie lijken sterk op die van een wijnallergie, zoals een rode huid. 

Luister naar je lichaam

Gelukkig verandert de manier waarop we kijken naar allergieën, voedsel en dranken. De wijnindustrie reageert steeds meer op allergieën en dieetwensen die duurzame landbouw stimuleren. Sulfieten zijn daar een goed voorbeeld van. Dankzij betere voorlichting zijn er nieuwe etiketteringswetten gekomen, waardoor we bewuster kunnen kiezen. Hoe meer we weten, hoe beter. 

Op zoek naar sulfietarme wijn die transparant is over het productieproces? Probeer onze natuurlijke wijnen, gemaakt zonder synthetica en de eerste wijnmakerij in de VS die Allergen Labs publiceerde.