Wat maakt een wijnproductie klein? Wijn in beperkte productie: basisprincipes

Biologische wijn, biodynamische wijn, natuurlijke en laag-interventie wijn—wat hebben ze allemaal gemeen? Ze worden bijna altijd gemaakt door kleine producenten. Kleine productie wijn is een magische uitdrukking die je kunt gebruiken in een wijnwinkel om snel de meest duurzame en ethische flessen te vinden. Kleine productie wijn komt van over de hele wereld—elke wijnregio heeft ze, zelfs de regio’s die bekend staan om massaproductie van lage kwaliteit wijn. 

Maar wat is kleine productie wijn precies? Deze gids is bedoeld om je uit te leggen wat kleine productie wijn bepaalt, waarom het belangrijk is en hoe je het kunt vinden.

Wat is kleine productie wijn?

Kleine productie wijnen worden gemaakt door kleinschalige producenten die elk jaar een beperkte hoeveelheid wijn produceren. Technisch gezien wordt een wijnmakerij als “klein” beschouwd als ze minder dan 49.999 kisten per jaar produceren. Maar dat is nog steeds veel. En als je weet waar je moet zoeken, kun je wijnproducenten vinden die op veel kleinere schaal werken dan dat.

Een van de kleinste wijnproducenten ter wereld bevindt zich in Emilia-Romagna en produceert minder dan 30 flessen per jaar (en verkoopt ze voor een flinke prijs). Maar er zijn veel producenten die slechts 5.000, 1.000 of zelfs minder flessen maken—en ze verkopen ze tegen betaalbare prijzen.

In de wijnindustrie worden kleine producenten vaak niet geïdentificeerd op basis van het aantal geproduceerde kisten, maar op basis van het aantal hectaren grond dat ze bezitten en hoeveel daarvan beplant is met wijnstokken. Laten we dit verder toelichten.

Het wijngaardoppervlak wordt vaak gemeten in hectaren of acres. Een grote wijngaard kan 5.000 hectare (12.355 acres) of meer beslaan, terwijl een kleine wijngaard zo klein kan zijn als 2 hectare (5 acres). Daarnaast geven kleine producenten vaak aan hoeveel van dat gebied daadwerkelijk is beplant met wijnstokken—“onder wijnstok.”

Kleine producenten planten vaak veel andere gewassen op hun land naast de wijnstokken. Dit creëert een divers ecosysteem waarmee de wijnmakers plagen op natuurlijke wijze kunnen beheren. Aan de andere kant zullen grotere producenten, onder druk om de winst te maximaliseren, zoveel mogelijk wijnstokken planten en kiezen voor chemische bestrijdingsmiddelen tegen plagen.

Dit is slechts één voorbeeld van hoe kleine producenten inspanningen leveren om wijn op een duurzame en laag-interventie manier te maken. Maar er zijn er veel meer.

Waarom kleine producenten belangrijk zijn.

Over het algemeen produceren kleine producenten een kleinere hoeveelheid wijn van hogere kwaliteit. Grote producenten nemen een veel grotere onderneming op zich en nemen vaak kortere wegen om aan hun quota te voldoen. Deze shortcuts kunnen het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen zijn, machinale oogst gevolgd door meer SO2 om de wijn te stabiliseren, het gebruik van laagwaardige druiven en vervolgens aanpassing van smaak in de wijnkelder.

Grote wijnproducenten staan onder druk om aan te sluiten bij de mainstream smaak en elk jaar een consistent product te leveren. Dit is een grote uitdaging omdat wijn een heel specifiek product is waarvoor mensen verschillende voorkeuren hebben. Bovendien varieert het karakter van wijn van jaar tot jaar, afhankelijk van het weer. Voor wijnliefhebbers is dat deel van de schoonheid en opwinding van wijn. Kleine producenten omarmen deze variatie en laten hun wijnen elk jaar het unieke terroir tot uiting brengen.

Maar grotere producenten hebben die vrijheid niet. Omdat winst het doel is, is een slechte jaargang geen optie. Dit leidt er vaak toe dat de smaak of kleur van de wijn “gecorrigeerd” wordt om consistent te blijven.

De kern van de zaak: kleine productie wijn wordt meestal met minimale interventie gemaakt, terwijl grootschalige productie dat niet is.

Kleine productie wijn bevat minder sulfieten.

Alle wijn bevat een bepaalde hoeveelheid sulfieten, omdat deze van nature voorkomen op de druiven. Maar grotere producenten hebben in het verleden geprofiteerd van de stabiliserende werking van sulfieten, wat het imago van sulfieten heeft beschadigd. Toen consumenten op de hoogte raakten van hoge sulfietgehaltes, begon een beweging voor minder (of geen toegevoegde) sulfieten. Kleine producenten stonden aan het front van deze beweging en het is niet ongewoon om kleine productie wijn zonder toegevoegde sulfieten te vinden.

Om de wijn zonder sulfieten te stabiliseren, moet er veel zorg worden besteed aan het correct transporteren van de wijn. Dit is vaak kostbaar. Grote producenten willen deze extra kosten niet maken en zullen doorgaans hogere sulfietniveaus gebruiken.

Kleine producenten hebben direct contact met hun land.

Het zijn de kleine producenten die ’s ochtends vroeg naar buiten gaan, wanneer het zuurgehalte het hoogst is, en het intensieve werk doen om elke druif met de hand te oogsten. En een hoger zuurgehalte betekent dat er minder SO2 nodig is.

Hoe kleiner het team, hoe meer verbonden iedereen is met elke stap van het proces. Dit resulteert in betere wijn, simpelweg omdat de medewerkers van de wijnmakerij begrijpen wat er in de wijngaard gebeurt. En omgekeerd begrijpen de wijngaardwerkers de complexiteit van wat zich in de wijnkelder afspeelt.

Kleine producenten houden rekening met allergieën.

Als je allergieën hebt of bezorgd bent over hoe je wijn is gemaakt, krijg je bij kleine producenten sneller de antwoorden die je nodig hebt. Als je belt of mailt, bereik je waarschijnlijk iemand die direct met de wijn werkt, simpelweg omdat hun team klein is.

Maar vaak hoef je ze niet eens te bellen. Veel kleine producenten hechten veel waarde aan transparantie en delen hun informatie op hun websites, gedetailleerde blogs of sociale media.

Grote producenten geven minder prijs en het zijn waarschijnlijk niet de wijnmakers zelf die de telefoon opnemen.

Kleine producenten maken natuurlijke wijn.

Kleine productie wijn valt onder de paraplu van natuurlijke wijn. Dit betekent dat je, wanneer je op zoek gaat naar kleine productie wijn, biologische wijn, biodynamische wijn, duurzame wijn en wijn zonder toegevoegde sulfieten tegenkomt.

Al deze praktijken kosten geld en arbeid. Daarom kiezen grote producenten voor een andere route—zo besparen ze kosten. Helaas is duurzaamheid niet de meest winstgevende weg. Maar kleine producenten geven veel om het land en hun medewerkers, en zijn trots op het maken van kwaliteitswijn. Voor hen is de extra inspanning wel de moeite waard.

Door kleine producenten te steunen houd je niet alleen hun bedrijf draaiende, je laat grotere producenten ook zien dat jij het de moeite waard vindt. Dit is een krachtig signaal dat je kunt geven als consument. Met één aankoop ga je van wijnliefhebber naar milieubewuste voorvechter. 

Hoe vind je kleine productie wijn?

Kleine productie wijn is overal, maar afhankelijk van waar je woont, kan het moeilijker zijn om te vinden. Toch zijn er opties voor iedereen. Als je in een stad woont met een bloeiende wijnscene, dan vind je in je lokale wijnwinkel vaak genoeg keuzes.

Kleine productie wijnen vermelden hun schaal niet op het etiket, dus vraag gerust om hulp. Maar vaak hebben lokale wijnwinkels een groot aanbod aan kleine productie wijn. Zij opereren immers zelf ook op kleine schaal, dus ze begrijpen het.

Als je niet in een stad woont, kan het lastig zijn om kleinere nichewinkels te vinden. Misschien is de supermarkt je enige optie. In dat geval kun je online zoeken. Als je een kleine wijnmakerij kent waarvan je wilt kopen, bezoek dan hun website en word lid van hun wijnclub. Ze sturen de wijn direct naar je toe. Of zoek naar online verkopers die natuurlijke en kleine productie wijn aanbieden.

De waarheid is dat bijna elke wijnregio kleine producenten heeft. Zelfs Bordeaux en Toscane, twee van de beroemdste wijnregio’s, hebben genoeg kleine wijnmakers aan de rand van het gebied. Maar meestal vind je de kleinere producenten juist in minder bekende regio’s.

Dit is geen uitputtende lijst, maar wel een goed startpunt. Zoek naar deze regio’s:

Kleine productie wijnregio’s om naar uit te kijken.

• Campania, Italië
• Sicilië, Italië
• Paso Robles, Californië
• Russian River Valley, Californië
• Loiredal, Frankrijk
• Languedoc, Frankrijk
• Hongarije
• Stellenbosch, Zuid-Afrika
• Zwitserland
• Burgenland, Oostenrijk
• Sonoma County, Californië
• Walla Walla, Washington
• Moezel, Duitsland
• Pfalz, Duitsland
• Madrid, Spanje
• Baskenland, Spanje
• Argentinië
• Chili
• Republiek Georgië

Kleine productie wijn is de beste wijn.

Je zult merken dat je, door kleine productie wijn te kopen, op zoek gaat naar de meest unieke wijnen. De wijnen die plaats uitdrukken. De wijnen met complexiteit en nuance. De wijnen die een verhaal vertellen over de plek en mensen die ze hebben gemaakt. Voor wijnliefhebbers is dit de droom.

Klaar om je collectie van kleine productie wijnen te starten? Bekijk onze selectie natuurlijke en biologische wijnen, gemaakt door onze familie en vrienden.