Droge wijn 101

 

Het onderwerp droog telen begint niet bij wijn, maar binnen de wijnwereld wordt het met de dag relevanter. Als je ooit de term "drooggeteelde wijn" hebt gehoord, was je waarschijnlijk in het gezelschap van een zeer bewuste, natuurlijke wijnmaker. Maar wat is droog telen precies? Wat heeft het met wijn te maken en waarom is het belangrijk?

Je zult snel merken dat er sterke meningen over bestaan. Het is een onderwerp dat vragen oproept over wat een wijnstok nodig heeft om te overleven en wat er gebeurt met het klimaat naarmate de aarde opwarmt. Deze gids is bedoeld om je alles te vertellen wat je moet weten zodat je ook kunt meepraten.

En nog belangrijker: met deze kennis kun je betere keuzes maken wanneer je de volgende keer een fles wijn gaat kopen.

Wat is drooggeteelde wijn?

Droog telen is het verbouwen van een gewas zonder irrigatie. Dat betekent: geen extra water, alleen regen. Drooggeteelde wijn houdt in dat de wijnstokken tijdens de zomer uitsluitend van regenwater hebben geleefd.

De zomer is een belangrijk seizoen voor wijnstokken. Het is in de zomer dat de bloesems op de wijnstok zich ontwikkelen tot kleine groene bolletjes, die uiteindelijk rijpen tot heerlijke druiven vol suiker en smaak.

Wijnstokken zijn behoorlijk sterke planten. Ze kunnen zich aanpassen aan extreme klimaten en omstandigheden doorstaan waar andere gewassen niet tegen kunnen, zoals harde wind, ijskoude winters, verzengende zomers en voedselarme bodems. De wortels van een wijnstok kunnen tot wel 3 meter diep groeien, waardoor ze makkelijk concurreren met andere planten om voedingsstoffen. En als de bodem droog is, kunnen ze diep de aarde in reiken op zoek naar een waterbron.

Het is dus erg belangrijk dat een wijnstok diepe wortels heeft.

Om wortelgroei te stimuleren, is het eigenlijk nodig om een tekort aan water te creëren. Wijnmakers die een lang en gezond leven voor hun wijngaarden willen, zorgen ervoor dat de wijnstokken niet te veel water tot hun beschikking hebben. Door het watertekort gaan de wortels zelf op zoek.

Maar zelfs dan is er veel water nodig om wijn te maken—heel veel. En sommige klimaten zijn simpelweg te heet en droog in de zomer om alleen van regenwater afhankelijk te zijn. Tegelijkertijd is waterbesparing belangrijker dan ooit.

Droog telen en de omgeving van de wijnstok

Droog telen en irrigatie zijn twee grote onderwerpen binnen de wijnwereld, en zoals je zult zien, is het niet zwart-wit (pun intended).

Nu klimaatverandering steeds hevigere weersomstandigheden veroorzaakt, wordt het voor wijnmakers steeds moeilijker om uitsluitend op regenval te vertrouwen voor hun wijngaarden. En omdat de aarde opwarmt en water schaarser wordt, is het belangrijk om zo min mogelijk water te gebruiken.

Laten we dit complexe onderwerp van dichterbij bekijken.

Droog telen vermindert het waterverbruik

Water is een schaarse hulpbron en droogtes worden gevaarlijker naarmate de klimaatcrisis voortduurt. Er wordt geschat dat er bijna 400 liter water nodig is om slechts 1 liter wijn te maken. Dat water wordt gebruikt in de wijngaard en in de wijnmakerij voor schoonmaakdoeleinden.

Naast droogte verdampt water sneller naarmate de aarde opwarmt. Dat betekent dat er nog meer water verloren gaat. Wijnmakers die duurzaamheid nastreven, moeten manieren vinden om hun waterverbruik te minimaliseren, en droog telen is daar één manier van.

Droog telen is beter voor de gezondheid en levensduur van de wijngaard

Drooggeteelde wijnen zijn alleen mogelijk als de wijngaard sterke, diepe wortels heeft. Een constante waterbron bevindt zich vaak dieper in de bodem, en een sterk wortelstelsel is beter voor de wijnstok op de lange termijn. Deze wijnstokken leven vaak langer dan geïrrigeerde wijnstokken, wat betekent dat ze gedurende hun leven meer wijn opleveren.

Geïrrigeerde wijnstokken hoeven minder te "zoeken" naar water, wat resulteert in een oppervlakkig wortelstelsel.

Betere weerstand tegen droogte

In Californië meldden veel wijnmakers dat hun drooggeteelde wijnstokken geen last hadden van droogte. Dit is nog een reden om diepe wortels te stimuleren die water kunnen vinden in moeilijke tijden.

Meer mineralen voor de rijping van druiven

Een ander groot voordeel van een diep wortelstelsel is de toegang tot meer mineralen. Naarmate de wortels dieper de bodem in gaan, verandert de bodemstructuur en ontstaan er meer mogelijkheden voor mineralenopname. Dat draagt bij aan een gezondere en sterkere wijnstok.

Veel wijnmakers geloven zelfs dat dit leidt tot druiven van betere kwaliteit.

Smaakt drooggeteelde wijn beter?

Er is een levendig debat binnen de wijnwereld: smaakt drooggeteelde wijn beter?

Voorstanders zeggen van wel, omdat de druiven geconcentreerder zijn. Geïrrigeerde wijnstokken zouden druiven produceren die meer water bevatten, wat de smaak verdunt. Ook zouden drooggeteelde wijnen het terroir beter tot uitdrukking brengen dan geïrrigeerde wijnen.

Voorstanders van droog telen wijzen ook op lagere suikergehaltes, dankzij de diepere wortels. Dit resulteert in wijn met minder alcohol en dus een toegankelijker karakter.

Een andere reden waarom drooggeteelde wijn mogelijk beter smaakt, is omdat grote, conventionele wijnproducenten irrigatie vaak inzetten om meer opbrengst te genereren—ten koste van kwaliteit. Kleinere producenten in hete, droge regio’s gebruiken irrigatie vaak alleen als het écht nodig is, en stellen dat deze wijnen net zo goed kunnen smaken als drooggeteelde wijnen.

Hoe je irrigeert, doet er ook toe

Helaas dwingt klimaatverandering steeds meer regio’s om irrigatie toe te passen, zelfs als ze dat eerder niet nodig hadden. Een beetje watertekort is goed voor de kracht van de wijnstok, maar er is een grens. Bij extreme droogte kunnen wijnstokken stress ondervinden en zichzelf afsluiten. Daardoor is droog telen niet altijd haalbaar.

Er zijn verschillende irrigatiemethoden, waarvan sommige duurzamer zijn dan andere. Overheadbesproeiing sproeit water van bovenaf, zoals regen, maar verbruikt veel water en is inefficiënt. Druppelirrigatie, waarbij water direct bij de wortel wordt afgegeven, is veel efficiënter.

Sommige wijnmakers gebruiken herwonnen afvalwater voor irrigatie, zoals in Californië. In Mendoza, Argentinië, gebruikt men een eeuwenoud netwerk van kanalen om smeltwater uit de Andes naar de wijngaarden te leiden.

Als het beter is voor het milieu, waarom doet niet iedereen het?

Droog telen is belangrijk voor de wijnwereld en de milieuwinst is duidelijk. Maar er zijn flinke obstakels.

Omdat geïrrigeerde wijnstokken oppervlakkige wortels hebben, kan de overstap naar droog telen jaren duren. Die wortels moeten eerst groeien om te kunnen overleven. Sommige wijngaarden liggen op bodems die water niet goed vasthouden, wat het extra moeilijk maakt.

Klimaatverandering vormt een enorme uitdaging. Veel regio’s kunnen simpelweg niet overleven zonder extra water in tijden van droogte of hittegolven.

Zo vind je drooggeteelde wijn

Zoals bij veel dingen geldt: je vindt de term “drooggeteeld” zelden op het etiket. Maar als je je richt op kleine, natuurlijke wijnproducenten, kom je al een heel eind. Deze wijnmakers zijn bewust bezig met hun impact op het milieu, inclusief watergebruik. Sommige vermelden zelfs op hun website of ze irrigeren en zo ja, op welke manier.

Zo kun je een milieubewuste keuze maken bij het winkelen.

Onze bijdrage aan duurzaamheid

Klimaatverandering heeft het gesprek rond droog telen veranderd, maar dat betekent niet dat we het moeten opgeven. Er zijn wel degelijk opties om droog te telen in klimaatgevoelige regio’s, en in een sector die zo veel water verbruikt, is waterbesparing essentieel.

Tegelijkertijd betekent een opwarmend klimaat dat sommige regio’s niet meer het hele jaar op regen kunnen vertrouwen. Als consument is het belangrijk om naar drooggeteelde wijnen te zoeken. Maar het is ook belangrijk dat we het klimaatprobleem begrijpen, zodat de wijnmakers die nu droog telen dat in de toekomst kunnen blijven doen. 

Klaar om drooggeteelde wijn te proberen? Bekijk onze selectie natuurlijke wijnen, veganistisch en droog geteeld.